Trudna sytuacja związana z pandemią COVID-19 zmusza część przedsiębiorców do przeprowadzenia działań restrukturyzacyjnych. Jak wynika z ankiety KPMG w Polsce ponad połowa badanych firm oceniła swoją obecną sytuację jako średnią lub złą. Zdaniem zdecydowanej większości ankietowanych powodem jest zmniejszenie sprzedaży, będące konsekwencją pandemii. W wyniku skomplikowanej sytuacji blisko 1/4 ankietowanych firm rozważa restrukturyzację prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Jednocześnie 78% firm, które znajdują się w złej lub średniej sytuacji korzystało z pomocy oferowanej w ramach tarcz antykryzysowych.
Pandemia COVID-19 oraz wywołane przez nią skutki gospodarcze wpływają negatywnie na sytuację firm obecnych na polskim rynku. Ponad połowa ankietowanych firm oceniła, że sytuacja w jakiej się znajduje ich firma jest średnia lub zła. 38% respondentów określiło sytuację swojej organizacji jako dobrą, a kolejne 10% deklaruje, że obecna sytuacja ich firm jest bardzo dobra. Gorsze nastroje firm można zauważyć w przypadku prognozowanego rozwoju w nadchodzącym czasie. Zaledwie w ocenie 4 na 10 respondentów rozwój firmy w perspektywie nadchodzących miesięcy będzie dobry lub bardzo dobry. Zdaniem 55% badanych rozwój ich firm będzie średni, zły lub bardzo zły. Podobnie przedstawia się prognozowany przez przedsiębiorców rozwój branży, w której działa ich firma – 44% uważa, że będzie on dobry lub bardzo dobry, natomiast połowa ankietowanych firm uważa, że rozwój branży w najbliższym czasie będzie średni (33% wskazań), zły lub bardzo zły (17% wskazań).
Zmniejszenie sprzedaży największym problemem firm
Dla zdecydowanej większości firm znajdujących się obecnie w trudniej sytuacji, najczęściej zgłaszanym problemem jest zmniejszenie sprzedaży, na którą wskazało 83% badanych. 27% firm zadeklarowało, że zmaga się z problemem utraty płynności finansowej, z kolei 1/4 organizacji wskazała, że prowadzenie działalności utrudniają wyższe ceny materiałów bądź usług. Dla 20% firm wyzwaniem jest duża konkurencja w branży. Trudna sytuacja w większości ankietowanych firm spowodowana jest pojawieniem się pandemii COVID-19 – taki pogląd wyraziło 78% organizacji. 12% firm nie potrafiło odpowiedzieć czy ich obecne problemy są wynikiem negatywnych skutków, jaki pandemia COVID-19 wywiera na gospodarkę, a zaledwie 10% respondentów zadeklarowało, że ich obecne kłopoty nie mają związku z pojawianiem się pandemii koronawirusa.
Firmy planują restrukturyzacje, aby poprawić płynność finansową
Spośród firm biorących udział w badaniu KPMG 24% organizacji zadeklarowało, że planuje przeprowadzenie restrukturyzacji. Najczęściej wskazywanym przez przedsiębiorców powodem planowanej restrukturyzacji jest poprawa płynności finansowej, którą chce osiągnąć 42% respondentów. 37% firm zadeklarowało, że planowana restrukturyzacja jest wynikiem przyjętej wcześniej strategii biznesowej, a dla 1/5 organizacji restrukturyzacja pozwoli skupić się na prowadzeniu podstawowej działalności. Panujące obecnie warunki gospodarcze są dobrym momentem na dokonanie sprzedaży firmy lub restrukturyzacji całego biznesu lub jego części w opinii 16% respondentów.
Odpowiedne planowanie restrukturyzacji najlepiej zacząć od analizy zalet i wad dostępnych scenariuszy, w tym skutków podatkowych przewidywanych działań. Efektywne przygotowanie restrukturyzacji wymaga bowiem kompleksowego i interdyscyplinarnego podejścia, obejmującego także szereg aspektów od strony podatkowej. Nawet w obecnej sytuacji pandemicznej organy podatkowe zwracają szczególną uwagę na uzasadnienie biznesowe przeprowadzanych czynności ze szczególnym naciskiem na podejmowane restrukturyzacje – podkreśla Honorata Green, Partner, Szef Podatkowego Zespołu Fuzji i Przejęć w KPMG w Polsce.
Wśród najczęściej wymienianych przez firmy scenariuszy restrukturyzacyjnych pojawiają się przede wszystkim plany dotyczące połączenia z inną spółką lub likwidacja obecnie prowadzonej działalności. Na kolejnych miejscach znalazły się plany zakładające przeprowadzenie upadłości spółki oraz transfer funkcji biznesowych w ramach grupy kapitałowej. Wśród przedsiębiorców planujących obecnie restrukturyzację, połowa zadeklarowała, że przeprowadziła analizę potencjalnego wpływu planowanej restrukturyzacji na bieżącą działalność firmy, a 16% ma przeprowadzenie takiej analizy w planach. Warto zwrócić uwagę, że aż 1/5 firm planujących przeprowadzenie restrukturyzacji przyznaje, że nie przeprowadziła analizy jej wpływu na prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą.
Sam czynnik pandemii COVID-19 może być niewystarczającym uzasadnieniem biznesowym dla podejmowanej restrukturyzacji. Co za tym idzie, brak odpowiedniego uzasadnienia może skutkować ryzykiem wdania się w spór z organami podatkowymi, na przykład w zakresie neutralności podatkowej połączenia czy podziału. Z tego też względu, przed podjęciem jakichkolwiek czynności zmierzających do restrukturyzacji prowadzonej działalności należy przeprowadzić gruntowną i wielostronną analizę potencjalnych skutków i ryzyk podatkowych. Istotnym jest również przygotowanie stosownego uzasadnienia ekonomicznego wraz ze szczegółowym planem czynności, jakie należy wykonać w celu eliminacji potencjalnych sporów z organami podatkowymi – wskazuje Małgorzata Gleń, Dyrektor w Podatkowym Zespole Fuzji i Przejęć w KPMG w Polsce.
Zdecydowana większość ankietowanych firm skorzystała z pomocy w ramach tarcz antykryzysowych
Wśród przedsiębiorstw, które oceniły swoją sytuację jako trudną, 78% skorzystało z oferowanego przez państwo wsparcia w ramach tzw. tarcz antykryzysowych. Zaledwie 19% przedsiębiorstw oceniło otrzymane wsparcie dobrze (13% wskazań) lub bardzo dobrze (6% wskazań). Pozostali respondenci gorzej oceniają otrzymaną pomoc. Wg 41% firm wsparcie przeznaczone na zwalczanie negatywnych skutków pandemii COVID-19 należy ocenić średnio. Natomiast w ocenie 1/3 organizacji korzystających z tarcz antykryzysowych otrzymana pomoc była zła (28% wskazań) lub bardzo zła (6% wskazań).
