Po długim okresie oczekiwania, na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, który trafił do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych.
Projektowana ustawa ma implementować do polskiego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz. Urz. UE L 305 z 26.11.2019, str. 17 oraz Dz. Urz. UE L 347 z 20.10.2020, str. 1), czyli tzw. dyrektywę o ochronie sygnalistów.
Zakresem projektowanego dokumentu objęte zostały regulacje dotyczące:
- obowiązków pracodawców związanych z koniecznością utworzenia regulaminu zgłoszeń wewnętrznych, określającego wewnętrzną procedurę zgłaszania naruszeń prawa;
- warunków objęcia ochroną pracowników oraz innych osób zgłaszających lub publicznie ujawniających informacje o naruszeniach prawa;
stosowanych środków ochrony pracowników oraz innych osób zgłaszających lub publicznie ujawniających informacje o naruszeniach prawa; - zasad zgłaszania naruszeń prawa organowi publicznemu lub organowi centralnemu;
- zasad publicznego ujawnienia naruszenia prawa;
- organów właściwych w sprawach zgłaszania naruszeń prawa i udzielania wsparcia.
Zgłoszenia naruszenia prawa będzie można dokonać za pomocą wewnętrznych kanałów zgłoszeń utworzonych przez podmioty prywatne oraz publiczne, za pomocą zewnętrznych kanałów zgłoszeń do odpowiednich organów państwa oraz za pomocą ujawnienia publicznego.
Pracodawca będzie obowiązany zapewnić właściwą organizację przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń, w tym ochronę poufności tożsamości osoby dokonującej zgłoszenia i osoby, której dotyczy zgłoszenie.
Projekt nakłada obowiązki na pracodawców (zarówno z sektora publicznego jak i prywatnego) zatrudniających co najmniej 50 pracowników, przy czym próg ten nie ma zastosowania do pracodawców wykonujących działalność w zakresie usług, produktów i rynków finansowych oraz zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa transportu i ochrony środowiska.
Zgodnie z założeniami, ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od jej ogłoszenia. Jednocześnie, realizacja obowiązku ustalenia regulaminu zgłoszeń wewnętrznych przez podmioty w sektorze prywatnym zatrudniające co najmniej 50 i mniej niż 250 pracowników ma nastąpić do dnia 17 grudnia 2023 r.
Zważywszy więc, że termin implementacji dyrektywy unijnej upływa w dniu 17 grudnia 2021 r. należy przypuszczać, że najpóźniej w tej dacie pracodawcy z sektora prywatnego zatrudniający minimum 250 pracowników, oraz pracodawcy z sektora publicznego zatrudniający co najmniej 50 pracowników, będą obowiązani zadośćuczynić wymogom ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że jeśli proces legislacyjny będzie postępował w szybkim tempie – obowiązki zostaną nałożone wcześniej.
Dochowanie powyższych terminów zyskuje na znaczeniu, bowiem zgodnie z zamierzeniem ustawodawcy krajowego, ich niedotrzymanie obarczone jest sankcją – pracodawca, który nie ustanowi wewnętrznego regulaminu zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych, będzie podlegał grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat trzech.
Warto wdrożyć odpowiednie rozwiązania już teraz, dzięki czemu można odpowiednio przygotować procesy biznesowe na nowe realia prawne z odpowiednim wyprzedzeniem. Co należy zrobić? Przede wszystkim:
- wprowadzić stosowne procedury postępowania w związku z przyjmowaniem zgłoszeń od sygnalistów,
- przeprowadzić audyt procedur już obowiązujących i w miarę potrzeb je zaktualizować,
utworzyć odpowiednie kanały przyjmowania zgłoszeń wewnętrznych.
W związku z pojawieniem się projektu krajowych przepisów, należy zintensyfikować prace nad przystosowaniem się do nowych obowiązków. Zachęcamy do rozmowy z naszymi ekspertami, którzy nie tylko mogą odpowiedzieć na pojawiające się pytania i wyjaśnić wątpliwości, ale także wesprzeć w prawidłowym przygotowaniu podmiotu do wdrożenia regulacji.
ZAPRASZAMY DO KONTAKTU Z EKSPERCKIM ZESPOŁEM AXELO:
Tomasz Bek
Partner, Radca prawny t.bek@axelo.pl
Katarzyna Matyja
Adwokat k.matyja@axelo.pl
Więcej informacji: TUTAJ