W związku z rozprzestrzeniającą się na terenie całego kraju epidemią koronawirusa COVID-19, Ministerstwo Rozwoju zapowiedziało przygotowanie specustawy, zawierającej tzw. pakiet rozwiązań osłonowych dla przedsiębiorców.
Na chwilę obecną główne założenia specustawy, W celu poprawienia sytuacji firm ponoszących negatywne konsekwencje z powodu koronawirusa przewidują się m.in.:
- ulgi w należnościach, w tym udogodnienia w płatnościach podatków i składek ZUS,
- instrumenty na rzecz poprawy płynności finansowej firm, w tym wsparcie gwarancyjne oraz dopłaty do kredytów,
- ochronę i wsparcie rynku, m.in. rozwiązania dla firm zmuszonych do przestojów.
Wprowadzenie powyższych rozwiązań wymaga nowelizacji ustaw dotyczących m.in: VAT, udzielania pomocy publicznej w tym pomocy de minimis, wsparcia BGK, szczególnych rozwiązań związanych z ochroną miejsc pracy.
Jak poinformowało Ministerstwo Rozwoju, pakiet zmian legislacyjnych dla firm obejmuje m.in.:
- przesunięcie z 1 kwietnia na 1 lipca 2020 r. wejścia w życie przepisów ustawy o VAT dotyczących nowego pliku JPK_VAT z deklaracją
- ułatwienia w split payment
- przesunięcie z 1 kwietnia na 1 lipca 2020 r. terminu zgłaszania firm do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR)
- wcześniejsze zwroty VAT
- ułatwienia zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej
- zaliczenie do kosztów podatkowych wydatków związanych z anulowaniem wycieczek w stosunku do branż dotkniętych skutkami kryzysu
- zniesienie opłaty prolongacyjnej m.in. przy składkach na ZUS
- zmianę schematu pomocy publicznej, rozszerzenie dla MŚP i dużych firm
- odliczenie „wstecz” straty od dochodu (tj. straty z 2020 od 2019) – stratę poniesioną z działalności gospodarczej w danym roku można odjąć od dochodu osiągniętego w ciągu następnych pięciu lat
- wsparcie gwarancyjne oraz dopłaty do kredytów – działania BGK
- udzielanie pomocy w ramach pomocy de minimis. Obecnie kwota udzielanych przez BGK gwarancji de minimis nie może stanowić więcej niż 60% kwoty kredytu i przekroczyć kwoty 3,5 mln zł (jednostkowa gwarancja) – postulat zwiększenia gwarancji do 80% kwoty kredytu
- dopłaty do oprocentowania kredytów – poprzez rozszerzenie zakresu funduszu klęskowego o epidemię
- skrócenie z 6 do 3 miesięcy – okresu kryzysu, który uprawnia do objęcia wsparciem firmy, przy czym kryzys oznacza spadek obrotów gospodarczych, sprzedaży i towarów lub usług o 15%.
W przypadku przestoju pracownikom przedsiębiorcy przysługiwałoby:
- świadczenie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wysokości 100% zasiłku dla bezrobotnych (823,60 zł) zwiększone o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne
- oraz wynagrodzenie finansowane ze środków przedsiębiorcy w łącznej wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Minister Rozwoju – Jadwiga Emilewicz zapowiedziała, że na początku przyszłego tygodnia rząd przedstawi projekt specustawy dotyczącej rozwiązań dla gospodarki w sprawie koronawirusa.
Obecnie dostępne ulgi w spłacie lub umorzeniu należności z tytułu składek ZUS
Na mocy obowiązujących przepisów, przedsiębiorcy których dotykają opóźnienia lub brak realizacji dostaw, zatory płatnicze, absencja pracowników związane ze wzrostem zachorowalności lub czynnościami mającymi na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa obywateli, mogą liczyć na pomoc ZUS, tj.:
- odroczenie terminu płatności składek – jeśli przedsiębiorca ma problem z opłaceniem w ustawowym terminie składek bieżących lub przyszłych, których termin płatności jeszcze nie upłynął. Przedsiębiorca nie zapłaci wtedy odsetek za zwłokę, a jedynie opłatę prolongacyjną.
- układ ratalny – jeśli przedsiębiorca ma zadłużenie z tytułu składek i nie może go spłacić jednorazowo, może złożyć wniosek o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty. Przedsiębiorca nie zapłaci wtedy odsetek za zwłokę, a jedynie opłatę prolongacyjną. Po podpisaniu układu ewentualne postępowanie egzekucyjne zostaje zawieszone.
- umorzenie należności – jeśli przedsiębiorca poniósł straty materialne w wyniku nadzwyczajnego zdarzenia, które powoduje, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić go możliwości dalszego prowadzenia działalności. Umorzeniu podlegają wyłącznie należności z tytułu składek za siebie. Umorzone składki i okres nie będą się liczyć przy ustalaniu prawa do świadczeń.
Istnieje również możliwość zawieszenia wykonywanej działalności gospodarczej na czas nie krótszy niż 30 dni przez przedsiębiorców wpisanych do CEIDG, przy czym w okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie może wykonywać działalności ani osiągać z niej bieżących przychodów.
Zasiłki chorobowe i opiekuńcze dla przedsiębiorców
- Przedsiębiorca posiadający ubezpieczenie chorobowe, który w związku z koronawirusem nie może wykonywać działalności gospodarczej, otrzyma z ZUS zasiłek chorobowy na zasadach ogólnych, tj. jeżeli otrzyma zwolnienie lekarskie albo decyzję państwowego inspektora sanitarnego o kwarantannie lub izolacji.
- Przedsiębiorcy przysługuje również zasiłek opiekuńczy, jeśli sprawuje osobistą opiekę nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny (zwolnienie lekarskie), dzieckiem objętym izolacją lub kwarantanną (decyzja sanepidu), albo dzieckiem do lat 8 w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły (oświadczenie ubezpieczonego).
- Jeśli nieprzewidziane zamknięcie placówki jest związane z koronawirusem, przyjęta specustawa przewiduje dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni z tego tytułu.
- Przez okres pobierania zasiłku chorobowego przedsiębiorca nie opłaca składek.
Autorzy:
Natalia Ożóg, partner (n.ozog@axelo.pl)
Bernadeta Obszańska, partner (b.obszanska@axelo.pl)