Informujemy, że używamy plików cookies w celu umożliwienia użytkownikom korzystania z wszystkich funkcjonalności oraz tworzenia anonimowych statystyk serwisu.
Oznacza to, że każdy ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej.
Jeśli nie wyrażasz na to zgody, prosimy o zmianę ustawień w przeglądarce lub opuszczenie serwisu. Dalsze korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień w przeglądarce oznacza akceptację plików cookies.

Prosimy także o zapoznanie się z polityką prywatności, która zawiera wszystkie szczegółowe informacje z zakresu przetwarzania danych osobowych.
Zamknięcie komunikatu i/lub dalsze korzystanie z serwisu oznaczać będzie wyrażenie zgody na przetwarzanie danych zgodnie polityką prywatności.

Ustawa o ochronie sygnalistów z podpisem Prezydenta

25 czerwca 2024
  • Ekspert radzi

udostępnij

Szanowni Państwo,

W dniu 19 czerwca 2024 r., z ponad rocznym opóźnieniem w stosunku do terminu wynikającego z dyrektywy unijnej 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, zostały przyjęte regulacje krajowe – Ustawa o ochronie sygnalistów (dalej jako: Ustawa). Ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 5 ust. 4, art. 25 ust. 1 pkt 8 oraz przepisów rozdziału 4, które wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia (są to przepisy dot. zgłoszeń zewnętrznych).

 

W ustawie uregulowano:

  1. warunki objęcia ochroną sygnalistów zgłaszających lub ujawniających publicznie informacje o naruszeniach prawa;
  2. środki ochrony sygnalistów zgłaszających lub ujawniających publicznie informacje o naruszeniach prawa;
  3. zasady ustalania wewnętrznej procedury zgłaszania informacji o naruszeniach prawa i podejmowania działań następczych;
  4. zasady zgłaszania informacji o naruszeniach prawa organowi publicznemu;
  5. zasady ujawnienia publicznego informacji o naruszeniach prawa;
  6. zadania Rzecznika Praw Obywatelskich związane ze zgłaszaniem informacji o naruszeniach prawa;
  7. zadania organów publicznych związane ze zgłaszaniem informacji o naruszeniach prawa i z podejmowaniem działań następczych.

Przyjęta w ustawie definicja sygnalisty obejmuje osoby fizyczne, które zgłaszają lub ujawniają publicznie informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą, w tym takie jak: pracownik, osoba świadcząca pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, osoba świadcząca pracę pod nadzorem i kierownictwem wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy, przedsiębiorca, prokurent, akcjonariusz lub wspólnik, członek organu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, stażysta, wolontariusz, praktykant, funkcjonariusz oraz żołnierz.

Zgodnie z przyjętymi regulacjami, naruszeniem prawa, które może być przedmiotem zgłoszenia dokonanego przez sygnalistę, jest działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa, dotyczące korupcji, zamówień publicznych, usług, produktów i rynków finansowych, przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami, bezpieczeństwa transportu, ochrony środowiska, ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego, bezpieczeństwa żywności i pasz, zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia publicznego, ochrony konsumentów, ochrony prywatności i danych osobowych, bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych, interesów finansowych Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Polskiej, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej, rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym publicznoprawnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych, a także konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela. Tym samym, na ostatnim etapie procesu legislacyjnego, z zakresu przedmiotowego ustawy usunięto materię dotyczącą naruszeń z zakresu prawa pracy.

 

Ustawa przewiduje, że sygnalista, po powzięciu informacji o naruszeniu prawa w zakresie objętym ustawą, będzie mógł dokonać zgłoszenia wewnętrznego, zewnętrznego lub ujawnienia publicznego. Wewnętrzną procedurę dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa i podejmowania działań następczych, ma ustalić podmiot prawny, na rzecz którego według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje pracę zarobkową co najmniej 50 osób.

W przepisach ustawy określono odpowiedzialność karną (kara grzywny) dla podmiotu odpowiedzialnego za ustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych w przypadku jej nieustanowienia lub ustanowienia jej z istotnym naruszeniem wynikających z ustawy wymogów.

Mając na względzie konieczność odpowiedniego przygotowania organizacji do wdrożenia stosownych procedur wewnętrznych, wskazane jest, aby zainteresowane podmioty rozpoczęły przygotowania z odpowiednim wyprzedzeniem, co umożliwi im efektywne dostosowanie się do nowych wymogów.

Nasi eksperci w tym zakresie, Tomasz Bek i Katarzyna Matyja, przygotowali dla Państwa kompendium aktualnych, dodatkowych informacji, które mogą Państwo pobrać klikając na link.  Zachęcamy do kontaktu z naszymi doradcami, którzy pomogą Państwu zaprojektować stosowne regulacje wewnętrzne i dostosować je do potrzeb organizacji.