W piątek została opublikowana ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695). Przepisy w większości przypadków weszły w życie w sobotę (18 kwietnia 2020 r.).
Poniżej przedstawiamy krótkie podsumowanie najważniejszych zmian w obszarze zatrudnienia, które dotyczą rozwiązań przewidzianych w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
- dofinansowanie przestój ekonomiczny/obniżony wymiaru czasu pracy (art. 15g)
- możliwość obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika maksymalnie o 20% (wcześniej było podane „o 20%” – to większa elastyczność, o ile obniżamy wymiar czasu pracy).
- świadczenia przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od miesiąca złożenia wniosku (wcześniej było „od daty złożenia wniosku”). Uwaga KL: natomiast rozumiemy, że znaczenia ma również data wprowadzenia przestoju/obniżonego wymiaru czasu pracy i zawarcia porozumienia z pracownikami. Nadal pozostaje ograniczenie, że nie można obniżyć wymiaru czasu pracy poniżej 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
- nie stosujemy art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, który przewiduje, że nie można wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie lub w okresach przypadających bezpośrednio po okresie lub okresach pobierania świadczeń (…) – nie dłużej jednak niż przez łączny okres 3 miesięcy. Utrzymany zostanie zakaz wypowiadania w okresie lub w okresach pobierania przez pracownika świadczeń.
Co istotne, do umów o wypłatę świadczeń i środków z art. 15g zawartych do dnia wejścia w życie ustawy, stosuje nowe przepisy (art. 114 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r.).
- Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i składek od tych wynagrodzeń (wypłacane przez PUP) (art. 15 zzb ustawy)
– świadczenia przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od miesiąca złożenia wniosku (wcześniej było „od daty złożenia wniosku”).
– zmiana w zakresie zobowiązania przedsiębiorcy do utrzymania zatrudnienia. Obecnie jest Przedsiębiorca jest obowiązany do utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie (wcześniej było: przez okres dofinansowania oraz, po zakończeniu dofinansowania, przez okres równy temu okresowi).
- Dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej dla przedsiębiorców tzw. samozatrudnionych (art. 15zzc) – osoby fizyczne niezatrudniające pracowników
Przedsiębiorca jest obowiązany do prowadzenia działalności gospodarczej przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie. Wykreślono warunek prowadzenia działalności po zakończeniu dofinansowania.
- Zwolnienie ze składek ZUS (art. 31zo)
- zwolnienie z obowiązku opłacania nieopłaconych składek za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r. może dotyczyć płatnika, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek:
- przed dniem 1 lutego 2020 r. i na dzień 29 lutego 2020 r.,
- w okresie od dnia 1 lutego 2020 r. do dnia 29 lutego 2020 r. i na dzień 31 marca 2020 r.,
- w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 marca 2020 r. i na dzień 30 kwietnia 2020 r.
– zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych.
- dodaje się płatników składek, który zgłosili do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych w okresach wyżej wskazanych. Zwolnienie będzie dotyczyło 50% łącznej kwoty nieopłaconych należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąca. Liczbę ubezpieczonych oblicza się nie uwzględniając ubezpieczonych będących pracownikami młodocianymi.
- ze zwolnienia będzie mógł skorzystać płatnik składek, będący osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, jeżeli prowadził działalność przed 1 kwietnia 2020 r. (wcześniej 1 lutego 2020 r.). Nie zniesiono warunku, iż przychód nie może być wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Co istotne, zwolnienie z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej za marzec 2020 r. może nastąpić także wówczas, gdy należności te zostały opłacone (art. 113 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r.).
- Świadczenie postojowe (art. 15zq)
- świadczenie postojowe będzie przysługiwało nie więcej niż trzykrotnie.
- zniesiono limit przychodów dla firm jednoosobowych przy ubieganiu się o wypłatę tzw. świadczenia postojowego. Jedynym wymogiem pozostało obniżenie przychodu o co najmniej 15% w stosunku do poprzedniego miesiąca.
- objęto umowy cywilnoprawne zawarte przed dniem 1 kwietnia 2020 r. (wcześniej 1 lutego 2020 r.)
- Pożyczka ze środków Funduszu Pracy (15zzd) – 5 000 zł. dla mikroprzedsiębiorcy
- usunięto wymóg zatrudnienia,
- warunkiem umorzenia pożyczki jest prowadzenie działalności gospodarczej przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.
- Cudzoziemcy (art. 15z1)
- wprowadzono ciągłość legalnego pobytu cudzoziemców przebywających na terytorium RP w ramach pobytów krótkoterminowych, np. na podstawie wizy Schengen, w ramach ruchu bezwizowego.
Z mocy prawa pobyt takich cudzoziemców, którzy w dniu ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego (od 14 marca 2020 r.) przebywali na terytorium RP, jest uznawany za legalny. Skończy się on wraz z upływem 30 dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (w zależności, który z tych stanów obowiązywał jako ostatni).
Cudzoziemcy są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium RP w okresie tego – uznawanego za legalny – pobytu w oparciu o posiadane zezwolenia na pracę, zezwolenia na pracę sezonową lub oświadczenia o powierzeniu cudzoziemcowi wykonywania pracy, które na mocy innego przepisu zostały przedłużone oraz przedłużoną możliwość wykonywania pracy w okresie lub okresach wykraczających poza te wskazane w świadczeniu.